Auxilia palatina
Auxilia palatina (singulier auxilium palatinum) étaient des unités d'infanterie du Bas-Empire romain.
Certaines de ces unités avaient des noms spéciaux tels que Cornuti ou Brachiati ; d’autres semblent porter le nom du peuples au sein duquel ont été recrutés les premiers éléments de l'unité, beaucoup d'entre-elles provenant de l'est de la Gaule, ou ayant comme origine les barbares germains. Ces unités sont toutes devenues des unités « auxilia palatina » quand vers l'an 365 une distinction a été faite entre les palatina et le reste des Comitatus. Il n'y a aucune preuve directe de la composition d'un auxilium mais on estime le nombre de soldats de ces unités entre 600 et 700[1]. Certains auxilia sont attestées comme limitanei, en particulier sur le Danube. On ne sait pas si elles étaient considérées comme faisant partie d'une catégorie différente d'unité.
Liste des auxilia palatina[modifier | modifier le code]
Liste des auxilia palatina repris au début du Ve siècle dans la Notitia Dignitatum :
- Cornuti seniores
- Brachiati seniores
- Petulantes seniores
- Celtae seniores
- Batavi seniores
- Mattiaci seniores
- Mattiaci iuniores
- Ascarii seniores
- Ascarii iuniores
- Iovii seniores
- Cornuti iuniores
- Sagittarii Nervii
- Leones seniores
- Leones iuniores
- Exculcatores seniores
- Sagittarii Tungri
- Exculcatores iuniores
- Tubantes
- Salii
- Grati
- Felices seniores
- Felices iuniores
- Gratianenses seniores
- Invicti seniores
- Augustei
- Iovii iuniores
- Victores iuniores
- Batavi iuniores
- Bructeri
- Ampsivarii
- Gratianenses iuniores
- Valentianenses iuniores
- Raeti
- Sequani
- Sagittarii venatores
- Latini
- Sabini
- Brachiati iuniores
- Honoriani Atecotti seniores
- Honoriani Marcomanni seniores
- Honoriani Marcomanni iuniores
- Honoriani Atecotti iuniores
- Brisigavi seniores
- Brisigavi iuniores
- Honoriani Mauri seniores
- Honoriani Mauri iuniores
- Celtae iuniores
- Invicti iuniores Britanniciani
- Exculcatores iuniores Britanniciani
- Felices Valentinianenses
- Mattiaci iuniores Gallicani
- Salii Gallicani
- Sagittarii Nervii Gallicani
- Iovii iuniores Gallicani
- Seguntienses
- Galli victores
- Honoriani victores iuniores
- Honoriani ascarii seniores
- Felices iuniores Gallicani
- Atecotti iuniores Gallicani
- Tungri
- Honoriani Gallicani
- Mauri tonantes seniores
- Mauri tonantes iuniores
-
Ampsivarii.
-
Felices seniores.
-
Honoriani ascarii seniores.
-
Invicti iuniores Britanniciani.
-
Iovii seniores.
-
Leones seniores.
-
Petulantes.
-
Sequani.
Notes et références[modifier | modifier le code]
- (en) Arnold Hugh Martin Jones, History of the Later Roman Empire, Oxford, Blackwell, , p. 682